Những năm gần đây, hoạt động tội phạm mạng và những hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật ngày càng gia tăng, gây thiệt hại nghiêm trọng trên các lĩnh vực đời sống xã hội. Bên cạnh đó, mạng xã hội làm gia tăng nguy cơ lộ mất bí mật nhà nước, tác động tiêu cực đối với sự phát triển văn hóa và đang trở thành công cụ, môi trường “màu mỡ” để đối tượng xấu hoạt động. Đáng chú ý là sự gia tăng và phát tán các thông tin giả, tin sai sự thật với tốc độ lan truyền nhanh gây hoang mang trong Nhân dân, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Nham hiểm, tinh vi nhất của các thế lực thù địch, các phần tử thoái hóa, biến chất trong và ngoài nước đã và đang lợi dụng Internet như là một công cụ để tuyên truyền, kích động chống phá nước ta một cách quyết liệt và tạo ra những thông tin ngụy tạo, thất thiệt gây mơ hồ ảo tưởng cho các tầng lớp Nhân dân, trong đó có một bộ phận trí thức và thanh niên, sinh viên - các đối tượng thường xuyên tiếp cận với phương tiện đó. Hệ quả nguy hiểm của thủ đoạn này là gây mất phương hướng, sa sút niềm tin, làm suy giảm vai trò lãnh đạo của Đảng, sự điều hành, quản lý của Nhà nước, đồng thời tạo những thông tin không chính thống, thiếu nguồn gốc, minh chứng tạo nhiễu đa chiều làm hoang mang dư luận.
Biểu hiện rõ nhất: chúng liên kết, phát tán rộng khắp thông tin sai trái, kể cả qua tin nhắn, tin đồn, trong các cộng đồng. Đồng thời chúng tán dương, cổ vũ lẫn nhau trong một “thế trận” tuyên truyền chống phá cụ thể và dày đặc ở một thời điểm nào đó mà chúng cho là có lợi nhất. Gần đây, một số phần tử đã thành lập những trang web, blog cá nhân, các trang facebook... một cách trái pháp luật, tuyên truyền những luận điệu mang tính chất kích động, gây hận thù, nói xấu chính quyền, vu khống một cách trắng trợn đối với các nhà lãnh đạo, nói sai sự thật các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Các trang blog cá nhân, facebook của các phần tử được ngụy trang bởi vỏ bọc của các “nhà dân chủ” để truyền bá tự do ngôn luận, tự do dân chủ và trực diện tấn công vào chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
Chúng tung lên mạng với số lượng rất lớn thông tin sai trái, thù địch: xuyên tạc phủ định nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, tư tưởng Hồ Chí Minh; xuyên tạc, phủ nhận thành quả cách mạng đạt được qua hơn 30 năm tiến hành công cuộc đổi mới; bôi nhọ các nhà lãnh đạo cấp cao và chia rẽ khối đoàn kết nội bộ nhằm làm giảm niềm tin của Nhân dân... Chúng thường tập trung khoét sâu những điểm yếu kém, hạn chế trong thực thi công vụ của các cơ quan công quyền, cán bộ lãnh đạo quản lý từ Trung ương đến cơ sở; tạo dựng ra cái gọi là “cuộc đấu đá”, tranh giành quyền lực trong nội bộ cơ quan Đảng và Nhà nước.
Mục tiêu của chúng là nhằm phá hoại nội bộ một cách có hệ thống, tác động vào việc hoạch định chủ trương, chính sách để cho cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng cộng sản, mơ hồ lập trường giai cấp; gây nghi kỵ, ngờ vực, phá hoại lòng tin vào Đảng, Nhà nước, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc; qua đó, phát tán những tư tưởng dân chủ tư sản, kích động ru ngủ lòng người, cổ vũ cho những tư tưởng hành động cực đoan, chống phá chính quyền Nhà nước. Trước sự chống phá của các thế lực phản động và sự tiếp tay vô tình hoặc thiếu hiểu biết của các chủ thể, thì mỗi người dân trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam cần cảnh giác, nhận diện, chủ động đấu tranh những thông tin, quan điểm sai trái, làm thất bại mọi âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch. Cụ thể:
Thứ nhất, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân ta về đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước trong những năm qua; đồng thời vạch trần bản chất, mục tiêu, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm hiện nay, góp phần giúp cho cán bộ và quần chúng Nhân dân nâng cao tính tự giác, tính chủ động, phản ứng, đấu tranh kịp thời với các quan điểm, luận điệu sai trái phát tán trên mạng Internet cũng như ngoài xã hội.
Thứ hai, khi khai thác, tiếp cận các thông tin, mỗi người phải chú ý giá trị giáo dục, tính định hướng rõ ràng. Chúng ta không nên tiếp nhận thông tin một cách tuỳ tiện, cảm tính để rồi lại bình luận, phán xét một cách vô căn cứ. Điều này, vô tình chúng ta đang trở thành công cụ trung gian để truyền tải những tin đồn không có thật đến cộng đồng trong xã hội. Trước hết, mọi người phải tìm hiểu xem thông tin này có nguồn gốc từ đâu hay chỉ là những blog cá nhân. Đồng thời cũng tránh chủ quan, vội vàng mà phán xét, đánh giá. Chúng ta hãy lựa chọn và tiếp nhận thông tin một cách tích cực và hiệu quả dựa trên sự hiểu biết và sự tỉnh táo của bản thân.
Thứ ba, mỗi người dân cần tự trang bị cho mình vốn hiểu biết và những kỹ năng cần thiết trong việc chọn lọc, nhận diện thông tin. Cảnh giác và sẵn sàng tham gia đấu tranh với những nhận thức không đúng, những luận điệu trái với quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, chủ động tố giác các thông tin độc, hại với cơ quan chức năng. Thứ tư, tăng cường sự quản lý của gia đình, nhà trường đối với thanh thiếu niên, học sinh, giáo dục kiến thức liên quan đến ứng xử văn hóa trên không gian mạng, nâng cao “sức đề kháng” trước những thông tin xấu, độc, sai trái, không dễ bị mắc lừa, dụ dỗ lôi kéo vào các hoạt động vi phạm pháp luật.
Không thể phủ nhận mạng xã hội là một thành tựu khoa học - công nghệ mang lại nhiều tiện ích, là kênh thông tin quan trọng và hữu ích. Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội, chúng ta cần phải nhận diện đúng những thông tin xấu, độc khi tiếp cận, nhằm phát huy những mặt tích cực, ngăn ngừa những tác động tiêu cực, góp phần ổn định trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường sống an toàn, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và góp phần bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân, cùng nhau xây dựng đất nước giàu mạnh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Tô Thảo Nhiên