Đình Ninh Xá thờ hai nhân vật lịch sử nổi tiếng là Bố Cái đại vương Phùng Hưng (761 - 802) và Ngô Quyền (897 - 944) là người quê Đường Lâm - Hà Tây, có công lớn trong việc lãnh đạo nhân dân chống ách đô hộ phong kiến phương Bắc; nhà Đường (thế kỷ VIII) và nhà Nam Hán (thế kỷ X) bảo vệ nền độc lập dân tộc.

Đình Ninh Xá xưa xây kiểu chữ đinh (J). Trong kháng chiến chống Pháp 3 gian hậu cung bị phá bằng địa, chỉ còn lại 5 gian đại bái. Năm 1994 đình được xây lại hậu cung thành kiến trúc chữ Nhị. Đình Ninh Xá đến nay vẫn giữ được nhiều cổ vật có giá trị như các sắc phong (16 cái còn nguyên bản và 34 cái được chép trong Thần phả của làng). Qua các sắc phong, ta biết được đình Ninh Xá là ngôi đình được xây dựng sớm nhất trong vùng vào đầu thế kỷ 16 và trùng tu tôn tạo muộn nhất là năm 1911. Đặc biệt năm 2018 UBND thị xã, UBND xã và con em trong thôn công tác xã quê và nhân dân trong thôn đã huy động sức người, sức của để tu bổ, tôn tạo với trên 1 tỷ, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh của nhân dân địa phương.

Cùng với những hoạt động trùng tu, tôn tạo di tích, những năm qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị của di tích lịch sử, văn hóa cũng được thị xã Kinh Môn hết sức quan tâm. Trong đó, phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch và phát huy truyền thống hiếu học đạt được những kết quả tích cực.

Đối với Di tích lịch sử cấp Quốc gia đặc biệt An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương, Ông Bùi Xuân Lộc - Phó Chủ tịch thường trực UBND thị xã cho biết “ Vào mùa lễ hội Ban Tổ chức lễ hội thị xã tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, TDTT, đã đón hàng vạn lượt khách tham quan, chiêm bái gắn với các tua tuyến du trải nghiệm trên địa bàn thị xã và các huyện trong và ngoài tỉnh. Đặc biệt, nhân ngày tưởng niệm ngày mất của An Sinh Vương Trần Liễu và Thánh tổ Thủy Nguyệt gắn với lễ hội Đền Cao An Phụ và Nhẫm Dương có hàng vạn lượt khách tham quan, chiêm bái, tưởng nhớ, tri ân công lao to lớn của An Sinh Vương Trần Liễu và Thánh tổ Thủy Nguyệt. Thông qua các nghi lễ truyền thống và hoạt động văn hóa dân gian nhằm góp phần giáo dục, nhắc nhở thế hệ hôm nay giữ gìn truyền thống, bản sắc của dân tộc, tiếp tục cùng nhau bảo tồn và phát huy các giá trị của di tích”.

Họ Nguyễn Trọng tại xã Thất Hùng là một trong những dòng họ nổi tiếng hiếu học và học giỏi. Con cháu họ Nguyễn Trọng ở khắp mọi miền Tổ quốc và ở nước ngoài đã có nhiều cống hiến cho quê hương, đất nước. Riêng họ Nguyễn Trọng tại xã Thất Hùng nhiều người có học vị giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ và hàng chục người được phong cấp tá đang sinh sống và làm việc trên cả nước. Phát huy truyền thống dòng tộc, con cháu các thế hệ họ Nguyễn Trọng thường xuyên chăm lo công tác khuyến học, khuyến tài. Hàng năm, cứ vào dịp giỗ tổ, con cháu mọi miền lại tập trung về nhà thờ để dâng hương tưởng niệm và báo công với các bậc tổ tiên. Tại đây, Ban khuyến học dòng họ đã tổ chức Lễ phát thưởng, vinh danh con cháu đạt học sinh giỏi các cấp và đỗ vào đại học. Thông qua hoạt động này để lan tỏa tinh thần hiếu học trong dòng họ, tiếp nối truyền thống cha ông góp sức xây dựng quê hương.

Nhà thờ Nguyễn Trọng phường Thất Hùng -  nơi gìn giữ và phát huy truyền thống hiếu học của dòng họ

Mỗi di tích lịch sử đều chứa đựng trong đó những giá trị văn hóa gắn với lịch sử hình thành và phát triển của địa phương. Chính vì thế, thị xã Kinh Môn đang tiếp tục có các giải pháp để bảo tồn và phát huy những giá trị ấy trong đời sống sinh hoạt, văn hóa tinh thần của người dân, góp phần gìn giữ và lưu truyền cho thế hệ mai sau, cũng là góp phần giáo dục truyền thống, hướng về cội nguồn cho muôn đời con cháu./.

                                                                                                                        Thu Xuân - ĐPT